การงดน้ำงดอาหารก่อนผ่าตัด ปกติแพทย์จะใช้คำว่า NPO = Nothing per oral แปลว่า ไม่ให้มีอะไรผ่านทางปาก ลูกอม ขนมอะไรก็ห้าม (น้ำลายของผู้ป่วยกลืนได้นะครับ) ซึ่งโดยปกติการงดนี้จะแบ่งเป็น งดอาหารแข็ง (Solid food เช่น ข้าว ก๋วยเตี๋ยว นมทุกชนิด) ประมาณ 6-8 ชั่วโมง และอาหารเหลวใส (เช่น น้ำเปล่า กาแฟดำ) เป็นเวลา 2 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด เหตุที่ต้อง NPO เพราะการไปผ่าตัดโดยทั่วไป มักจะต้องให้การระงับความรู้สึกแบบทั้งตัวหรือที่เรียกว่า ดมยาสลบ (General anesthesia) หรือให้ยาที่ทำให้ความรู้สึกตัวลดลง
ทำให้มีภาวะที่หลอดลม(Trachea) เปิดอยู่ และกล้ามเนื้อที่ตีบหลอดอาหารเกิดการหย่อนตัว ถ้ามีอาหารในกระเพาะอาหารเนื่องจากไม่ได้งดไว้ก่อน อาหารอาจจะท้นขึ้นมาเข้าทางหลอดลมนี้ได้ เกิดภาวะสำลักอาหารเข้าปอดและทำให้ ปอดอักเสบ (Aspiration pneumonitis) หรือ ปอดติดเชื้อ(Aspiration pneumonia) ตามมาได้ ซึ่งอาจจะรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้เลย
แล้วทำไมการผ่าตัดที่ไม่ได้ดมยาสลบ ก็ต้องงดน้ำงดอาหารด้วย? คำถามนี้หลายคนก็อาจจะสงสัย เพราะบางทีคุณหมอก็บอกเราว่าจะ block หลัง หรือฉีดยาชาที่ด้านหลัง (spinal anesthesia) หรือฉีดยาชาที่เส้นประสาทที่ต้นแขน (brachial block) ไม่ได้ดมยาสลบซักหน่อย ทำไมต้อง NPO เหตุผลก็คือการฉีดยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่ (Regional anesthesia) ถ้าทำได้สมบูรณ์ก็ไม่ต้องดมยาสลบ แต่คุณหมอจะไม่ทราบล่วงหน้า ว่าการผ่าตัดนี้อาจจะยาก และยาวนานจนยาชาที่ให้หมดฤทธิ์ก็ได้ (ทำให้ต้องเปลี่ยนเทคนิคไปดมยาสลบ) หรือผู้ป่วยอาจจะแพ้ยาชาแบบรุนแรงขึ้นมา หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนขณะผ่าตัด จนต้องใส่ท่อช่วยหายใจ (ซึ่งทำให้มีความเสี่ยงในการสำลักได้ถ้าไม่ได้งดน้ำงดอาหาร) โดยปกติเลยให้งดน้ำงดอาหารไว้ก่อน เกิดมีอะไรขึ้นมา จะได้ไม่ไปเพิ่มความเสี่ยงให้คนไข้โดยไม่จำเป็นครับ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก นพ. สมพล ตั้งกิจวณิชย์เจริญ โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 9 กิ่งแก้ว
และ
Facebook โรงพยาบาลศัลยกรรมไอดี - ID Hospital
ดังนั้นเมื่อคนไข้ไม่ได้งดอาหารมาก่อนการผ่าตัด จะต้องเลื่อนการผ่าตัดออกไปก่อน ถึงจะเป็นเรื่องเล็กน้อยแต่ก็ละเลยไม่ได้ค่ะ ไม่ฉะนั้นจะเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ ทางที่ดีเขียนโน๊ตหรือตั้งปลุกกันลืมไว้ดีกว่านะคะ ^^
|